વિશ્વ ડાયાબિટીસ દિવસ ડાયાબિટીસના લક્ષણો કારણ ઘરેલું ઉપચાર 2021 | World Diabetes day, Diabetes Symptoms, Reasons and Home remedies 2021

વિશ્વ ડાયાબિટીસ દિવસ, ડાયાબિટીસનાં લક્ષણો, કારણો અને ઘરેલું ઉપચારો (Diabetes Meaning, symptoms, treatment, home remedies and World Diabetes Day in Gujarati)

    ડાયાબિટીસ  એ આજના સમયની ગંભીર સમસ્યા છે, જેણે આતંક આખા વિશ્વમાં ફેલાવ્યો છે. ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરી શકાય છે, પરંતુ તેને મૂળમાંથી નાબૂદ કરી શકાતો નથી. જો ડાયાબિટીઝને નિયંત્રિત ન કરવામાં આવે તો તે કિડની, આંખો, હાર્ટ અને બ્લડ પ્રેશરને અસર કરે છે. ડાયાબિટીસના રોગમાં શરીરમાં બ્લડ સુગર અથવા બ્લડ ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ વધે છે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે શરીરમાં હોર્મોન ઇન્સ્યુલિનનો અભાવ હોય અથવા તે ઇન્સ્યુલિન આપણા શરીર સાથે યોગ્ય રીતે મેળ ખાવામાં સક્ષમ ન હોય.

    લોકોને ડાયાબિટીસ પ્રત્યે જાગૃત કરવાના હેતુથી આંતરરાષ્ટ્રીય ડાયાબિટીસ દિવસની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. 1991 નું વર્ષ એ વર્ષ હતું જ્યારે વિશ્વમાં દરેકનું ધ્યાન આ રોગના વધતા જતા પ્રકોપ તરફ ગયું હતું અને લોકોને તેના વિશે જાગૃત કરવાના ઉદ્દેશ સાથે, તેઓએ દર વર્ષે 14 નવેમ્બરના રોજ આંતરરાષ્ટ્રીય ડાયાબિટીસ દિવસની ઉજવણી કરવાની જાહેરાત કરી હતી.

Image source: google

Madhumeh diabetes upchar 

gharelu upchar

 

વિશ્વ ડાયાબિટીસ દિવસ (World diabetes day)

   ઇતિહાસ(History)

ડાયાબિટીઝ નામના રોગથી થતાં આરોગ્યના જોખમો અંગે વધતી ચિંતાઓને કારણે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન(WHO) દ્વારા વર્ષ 1991 માં આંતરરાષ્ટ્રીય ડાયાબિટીઝ ડે બનાવવાની પહેલ કરી હતી. 2006 માં યુનાઇટેડ નેશન્સ રિઝોલ્યુશનમાં પાસ થયા બાદ તેને સત્તાવાર રીતે સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવી હતી.

આ દિવસ 14 નવેમ્બરના રોજ ઉજવવામાં આવે છે, આ દિવસે પણ તે ઉજવવાનું એક કારણ છે. ખરેખર, આ દિવસે ફ્રેડરિક બેન્ટિંગનો જન્મદિવસ છે, અને ફ્રેડરિક એકમાત્ર વ્યક્તિ છે જેણે વર્ષ 1922 માં ચાર્લ્સ બેલેટ સાથે મળીને ઇન્સ્યુલિનની શોધ કરી  હતી. આ  વિશ્વની સૌથી મોટી જાગૃતિ અભિયાનોમાંની એક છે, 160 થી વધુ દેશોમાં 1 અબજથી વધુ વસ્તી દ્વારા એક સાથે ઉજવવામાં આવે છે.

ડાયાબિટીઝ એટલે શું (Meaning of diabetes)

આ રોગ કોઈ વાઈરસ કે સૂક્ષ્મજંતુને કારણે થતો નથી. મનુષ્ય ઉર્જા માટે ખોરાક ખાય છે, આ ખોરાક સ્ટાર્ચમાં પરિવર્તિત થાય છે, પછી સ્ટાર્ચ ગ્લુકોઝમાં ફેરવાય છે જે તમામ કોષોમાં પરિવહન થાય છે, જે શરીરને ઉર્જા આપે છે. ઇન્સ્યુલિન એ ગ્લુકોઝને અન્ય કોષોમાં પહોંચાડવાનું કામ કરે છે અને ડાયાબિટીસના દર્દીના શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનનું ઉત્પાદન અટકે છે અથવા ઘટે છે, જેના કારણે શરીરમાં ગ્લુકોઝ અથવા ખાંડનું પ્રમાણ વધારે બને છે.

ડાયાબિટીઝના 2 પ્રકારો છે(Types of diabetes)

  Type 1 ડાયાબિટીસ (Type 1 Diabetes)

Type 1 ડાયાબિટીસના દર્દીના શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે, જેને નિયંત્રિત કરી શકાય છે, પરંતુ તેને દૂર કરી શકાતા નથી. આમાં દર્દીને બહારથી ઇન્સ્યુલિન આપવામાં આવે છે. જેના કારણે તેમનું જીવન રાબેતા મુજબ ચાલે છે. પ્રકાર 1 ડાયાબિટીસમાં, સ્વાદુપિંડનું બીટા કોષ ઇન્સ્યુલિન બનાવવામાં અસમર્થ છે, જેની સારવાર અશક્ય છે. આ ડાયાબિટીસ 19 વર્ષ સુધીના બાળકો અને યુવાનોને ખૂબ જ ઝડપથી અસર કરે છે.

  Type 2 ડાયાબિટીસ (Type 2 Diabetes)

Type 2 ડાયાબિટીસવાળા દર્દીના શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનની માત્રા ઓછી છે અથવા શરીર ઇન્સ્યુલિનનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ કરી શકતું નથી. આમાં, શરીર ઇન્સ્યુલિન બનાવે છે, પરંતુ ઓછી માત્રામાં અને ક્યારેક તે ઇન્સ્યુલિન સારી રીતે કામ કરતું નથી. પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસને યોગ, આહાર અને યોગ્ય આહાર દ્વારા નિયંત્રિત કરી શકાય છે. આ ડાયાબિટીસ પુખ્ત વયના લોકોમાં થાય છે. ડાયાબિટીઝના દર્દીના શરીરમાં ખાંડની માત્રામાં સંતુલન રાખવું જરૂરી છે, કારણ કે વધુ  અને ઓછી બંને  સ્થિતિમાં દર્દી માટે આ જીવલેણ બની શકે છે.

  ડાયાબિટીસનું કારણ (Reasons of Diabetes)

o   હાઈ બ્લડ પ્રેશર (High BP)

o   આનુવંશિક (Heredity)

o   ઇન્સ્યુલિનનો અભાવ (Lack of Insulin)

o   ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ (High Cholestrol)

o   યોગ્ય આહારનો અભાવ (Lack of Nutritious food)

o   ટેન્શન (Stress)

o   શારીરિક કાર્યનો અભાવ (Lack of physical activities)

o   ડ્રગ્સ, ધૂમ્રપાન (Drugs and addiction)

 ડાયાબિટીઝના લક્ષણો (Diabetes symptoms)

o   ભારે ભૂખ

o   વધુ ઉંઘ આવવી

o   અતિશય તરસ લાગવી

o   અતિશય પેશાબ

o   કોઈ પણ ઘાવ મટાડવામાં લાંબો સમય લેવો

o   શરીરના અમુક ભાગોમાં નિષ્ક્રિયતા આવે છે અથવા કળતર થાય છે

o   નબળી દૃષ્ટિ

o   વહેલા થાકી જવું

o   અચાનક વજન ઘટવું

o   કંઈપણ ચેપ જલ્દી લાગવો

   ડાયાબિટીઝમાં ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો (Diabetes tips)

o   ડાયાબિટીઝ માટે યોગ્ય સમય અંતરાલોમાં માપવી .

o   તમારી રોજિંદા ખાવાની ટેવમાં પરિવર્તન લાવો, જેમ કે ખાંડ ન લો, વારંવાર નાના નાના ભોજન લો. દિવસ માટે યોગ્ય ટાઇમ ટેબલ બનાવો અને તેનું પાલન કરો.

o   6-7 કલાકની પૂરતી ઉંઘ મેળવો.

o   સંતુલિત આહાર લો તેમજ ચરબી ન લો.

o   તમારા વજનનું ધ્યાન રાખો.

o   તમારી દિનચર્યામાં મોર્નિંગ વોક અને યોગનો સમાવેશ કરો.

o   ખોરાક સંબંધિત માહિતી માટે ડોક્ટરની સલાહ લો.

o   કોઈ પણ જાતના હકીમ ની વાતો માં  આવીને સારવાર ન કરો.

o   નિયમિત ધોરણે દવાઓ લેવી.

કોઈ પણ પ્રકારના નાના અથવા મોટા રોગની સારવાર સમયે, તમારે ડાયાબિટીઝનું અવલોકન કરવું જોઈએ, ડાયાબિટીઝના નિદાન કર્યા વિના કોઈ પણ ઓપરેશન ના કરવું  જોઈએ અને સૌ પ્રથમ, જો તમને ડાયાબિટીઝ છે તો બીજા ડોક્ટરને કહો. મહત્વનું છે કે, જો ડાયાબિટીસના દર્દીને કોઈ કારણસર હાર્ટ એટેક આવે, તો તે જરૂરી નથી કે તેને હૃદયમાં દુખાવો લાગે, તેને જડબામાં કે ડાબા હાથમાં પણ દુખાવો થઈ શકે અથવા ક્યારેક કોઈ દુખાવો ન થાય, તેથી, જ્યારે પણ હોય ત્યારે ગભરામણ અને કોઈપણ કારણ વગર પરસેવો આવે છે, પછી તરત જ ડોક્ટરને મળો.

ડાયાબિટીઝ ઘરેલું ઉપાય(Diabetes home remedies)

 કારેલા

કારેલા માં ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ નહિવત્ છે, તેને ખાવાથી શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનનું પ્રમાણ વધે છે અને તે સારી રીતે કાર્ય કરે છે. કારેલા  બંને પ્રકારના ડાયાબિટીઝ રોગને નિયંત્રણમાં રાખવામાં મદદગાર છે. કારેલાનો રસ અને તેમાં થોડું પાણી મિક્સ કરો, હવે દરરોજ સવારે ખાલી પેટ પીવો. તમે તમારા દૈનિક ભોજનમાં કડવી શાકભાજી અથવા ચિપ્સ ખાઈ  શકો .

કેરીના પાન

1 પાણીના ગ્લાસ માં  10-15 તાજા કેરીના પાન નાખો અને તેને આખી રાત રાખો. બીજા દિવસે તેને ગાળીને ખાલી પેટ પીવો. તેને દરરોજ લેવાથી લોહીમાં ઇન્સ્યુલિનનું પ્રમાણ યોગ્ય રહે છે. આ સિવાય તમે કેરીના પાંદડાને શેડમાં સૂકવી લો અને તેને પીસો. હવે આ ચુર્ણને દિવસમાં બે વાર પાણી સાથે ખાઓ.

તુલસીના પાન

તુલસીમાં શરીરમાં બ્લડ શુગર ઘટાડવાની ક્ષમતા હોય છે. તુલસીનો રસ કાધો . હવે સવારે ખાલી પેટ પર 2 ચમચી તુલસીનો રસ પીવો.

 તજ

ટાઈપ 2 ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવા માટે તજ ખૂબ મદદરૂપ છે. 1 કપ ચમચી તજ પાવડરને 1 કપ નવશેકા પાણીમાં મિક્સ કરો અને દરરોજ સવારે તેને પીવો. આ સિવાય,  2-3 તજની લાકડીઓ 1 કપ પાણીમાં ઉકાળો, તેને ઠંડુ કરો અને દરરોજ પીવો. આ સિવાય તમે તજ પાઉડરને સલાડ, સૂપ અને ચામાં ઉમેરીને પણ લઈ શકો છો. તમને બહુ જલ્દી રાહત મળશે.

 મેથી

રાતે એક કપ પાણીમાં 2 ટીસ્પૂન મેથી પલાળવી . બીજે દિવસે સવારે ખાલી પેટ પર પાણીની સાથે મેથી ખાઓ. આ પ્રક્રિયા થોડા મહિનાઓ સુધી સતત કરો.

  આમળા

આમળામાં વિટામિન સી હોય છે જે ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ છે. 2-3 આમળાને પીસીને પેસ્ટ બનાવો. તેને કાપડમાં લપેટીને સ્વીઝ કરો, જેથી તેનો રસ બહાર આવે. હવે દરરોજ સવારે ખાલી પેટ 1 કપ પાણીમાં 2 ચમચી રસ મિક્સ કરીને પીવો.

જામુન

જામુન ડાયાબિટીઝને અંકુશમાં રાખવા માટે રામબાણ જેવું કામ કરે છે. તેમાં હાજર ન્યુટ્રિઅન્સ બ્લડ સુગરને ઘણી હદ સુધી અંકુશમાં રાખે છે. જામુનના પાન, ફળો, બીજ બધા ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ છે. જામુન એક મોસમી ફળ છે, તેથી જ્યારે પણ આવે ત્યારે તેને બને તેટલું ખાઓ. જામુન આપણા ભારતીય બજારમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. જો તમે ઈચ્છો તો તેની કર્નલોને સૂકવી લો અને તેને પીસીને પાવડર બનાવો. હવે આ પાવડરની 1-1 ચમચી સવારે અને સાંજે પાણી સાથે ખાઓ. તમને ચોક્કસપણે આના પરિણામો મળશે. તમને મોટા પ્રમાણમાં ડાયાબિટીસ નિયંત્રણમાં રહેશે.

લીમડાના પાન

લીમડાના પાન ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરે છે કારણ કે તેમાં એન્ટિ -ડાયાબિટીક ગુણધર્મો છે. સવારે ખાલી પેટ 8-10 તાજા પાંદડા ચાવો. આ સિવાય પાનનો રસ સવારે પીવો. સતત 2-3 મહિના સુધી કરવાથી ડાયાબિટીસ કંટ્રોલ થાય છે. દરરોજ તેનું સેવન કરવાથી કોલેસ્ટરોલની સમસ્યા પણ દૂર થાય છે.

કુંવરપાઠુ

એલોવેરા જેલ વધતી જતી બ્લડ શુગરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદગાર છે. 2-3 ખાડીના પાન, 1 ચમચી હળદર અને 1 ચમચી એલોવેરા જેલને પીસી લો. હવે તેને દિવસ અને રાતના ભોજન પહેલાં ખાવ. થોડા મહિનાઓમાં જરૂર આરામ મળશે.

જામફળ

જામફળમાં વિટામિન સી અને વધુ ફાઇબર હોય છે, જે તેને ખાવાથી બ્લડ સુગરને નિયંત્રણમાં રાખે છે. દિવસમાં 1 જામફળનું સેવન તેને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ છે. વધુ અને વધુ જામફળ ખાવાનો પ્રયત્ન ન કરો, તે તમારા શરીર માટે હાનિકારક પણ હોઈ શકે છે.

ભીંડો

ભીંડો ખાવાથી ગુલોકોઝ નિયંત્રણમાં રહે છે. ભીંડીની બંને બાજુ કાપો અને કાંટા વડે તેમાં ઘણાં છિદ્રો બનાવો. હવે તેને 1 ગ્લાસ પાણીમાં નાખીને રાતોરાત રાખો. આ પાણી બીજા દિવસે સવારે ખાલી પેટ પીવો. થોડા અઠવાડિયા માટે દરરોજ આ કરો. આના સિવાય ભોજન માં પણ લઈ શકો.

ગ્રીન ટી

દરરોજ સવારે ખાલી પેટ 1 કપ ગ્રીન ટી પીવો. ગ્રીન ટી તમારા એકંદર આરોગ્ય માટે ફાયદાકારક છે.

 કેટલીક અન્ય વસ્તુઓ 

o   સમયાંતરે તમારી બ્લડ શુગરની તપાસ કરતા રહો. જો શક્ય હોય તો, ઘરે મશીન રાખો અને દરરોજ સવારે તેને તપાસો.

o   સારી રૂટીન અને ડાયટ પ્લાનને અનુસરો.

o   ફાઇબરથી સમૃદ્ધ ખોરાક વધુને વધુ ખાઓ.

o   સવારે 5-10 મિનિટ સૂર્યપ્રકાશમાં ચાલો અને જો શક્ય હોય તો સૂર્ય નમસ્કાર કરો.

o   વધુ ને વધુ પાણી પીવો.

o   તણાવ ન લો.

o   યોગ, કસરત, તમારી ટેવમાં ચાલવાનો સમાવેશ કરો.