8 August - ઇતિહાસમાં આ દિવસ (This day in history)

 August 8, 1936 - જિમ કોર્બેટ નેશનલ પાર્કની સ્થાપના 

આ લેખમાં, તમે પ્રખ્યાત જિમ કોર્બેટ નેશનલ પાર્ક વિશે વાંચી શકો છો, જે ભારતમાં આ પ્રકારનું પ્રથમ છે. જે કોઈ પણ સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાના અભ્યાસક્રમ - વાતાવરણ અને ઇકોલોજી, રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો  માટે  મહત્વપૂર્ણ છે.

ભારતનું પ્રથમ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન, જિમ કોર્બેટ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન નૈનીતાલ, ઉત્તરાખંડમાં સ્થાપવામાં આવ્યું હતું.

જિમ કોર્બેટ નેશનલ પાર્કની પૃષ્ઠભૂમિ

• 8 ઓગસ્ટ 1936 ના રોજ, ભારતનું પ્રથમ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન હૈલી રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન તરીકે સ્થાપવામાં આવ્યું, જેનું નામ સંયુક્ત પ્રાંતના તત્કાલીન ગવર્નર, બ્રિટિશ ભારત, સર માલ્કમ હેલીના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું.
• અનામત ક્ષેત્રમાં શરૂઆતમાં લગભગ 324 ચોરસ કિમીનો સમાવેશ થતો હતો.
• બ્રિટીશ સરકારે 1907 ની શરૂઆતમાં રમત અનામતની સ્થાપના કરવાનું વિચાર્યું હતું પરંતુ તે ફક્ત 1936 માં જ શિકારીથી સંરક્ષણવાદી જિમ કોર્બેટની સહાયથી સફળ થયું હતું.
• તે એશિયાનું પ્રથમ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન પણ છે.
• પાર્કની સ્થાપના પછી તરત જ, સસ્તન પ્રાણીઓ, સરિસૃપ અને પક્ષીઓનો શિકાર, હત્યા અને કબજે કરવા પર પ્રતિબંધ હતો.
• 1954-55 માં તેનું નામ રામગંગા નેશનલ પાર્ક રાખવામાં આવ્યું અને 1955-56માં ફરીથી કોર્બેટ નેશનલ પાર્ક નામ આપવામાં આવ્યું.
• ઉદ્યાનના કેટલાક વિસ્તારો અગાઉ ટિહરી ગઢવાલ રજવાડાનો ભાગ હતા. તે પછી બ્રિટિશરોને પસાર થયું અને હવે ઉત્તરાખંડ રાજ્યનો એક ભાગ છે.
• આ પાર્ક હવે ઉત્તરાખંડ રાજ્ય સરકાર દ્વારા સંચાલિત છે.

જિમ કોર્બેટ નેશનલ પાર્ક વિશે હકીકતો

• જ્યારે ભારત સરકારે 1973 માં ટાઇગર પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો, ત્યારે આ પાર્ક  પ્રોજેક્ટનો એક ભાગ બન્યો.
• અનામતનો વર્તમાન વિસ્તાર 1,318.54 ચોરસ કિલોમીટર (509.09 ચોરસ માઇલ) છે જેમાં 520 ચોરસ કિલોમીટર (200 ચોરસ માઇલ) કોર એરિયા અને 797.72 ચોરસ કિલોમીટર (308.00 ચોરસ માઇલ) બફર વિસ્તારનો સમાવેશ થાય છે. મુખ્ય વિસ્તાર જિમ કોર્બેટ નેશનલ પાર્ક બનાવે છે જ્યારે બફરમાં અનામત જંગલો (496.54 ચોરસ કિલોમીટર (191.72 ચોરસ માઇલ)) તેમજ સોનાનાદી વાઇલ્ડલાઇફ સેન્કચ્યુરી (301.18 ચોરસ   કિલોમીટર  (116.29 ચો માઈલ)).
• અનામત શિવાલિક હિમાલય અને તેરાઈ વચ્ચે સ્થિત છે.
• આ પાર્ક રોયલ બંગાળ વાઘ અને એશિયાટિક હાથીઓ માટે પ્રખ્યાત છે.
• તેમાં પક્ષીઓની રહેવાસી અને સ્થળાંતરિત પ્રજાતિઓની 586 થી વધુ પ્રજાતિઓ છે જે તેને ભારતના સૌથી ધનિક પક્ષી પ્રદેશોમાંનું એક બનાવે છે. બર્ડલાઇફ ઇન્ટરનેશનલએ આ વિસ્તારને 'મહત્વના પક્ષી વિસ્તાર' તરીકે જાહેર કર્યો છે.
• ઉદ્યાનમાં 6 ઇકો ટુરિઝમ ઝોન છે, જેમ કે ઢીકાલા , બિજરાણી, ઝિરના, સોનાનદી, દુર્ગાદેવી અને ધેલા.
• રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન વર્લ્ડ વાઈડ ફંડ (ડબલ્યુડબલ્યુએફ) દ્વારા આવરી લેવામાં આવતું સંરક્ષિત ક્ષેત્ર છે.
• આ કાર્યક્રમ બંગાળ વાઘ, એશિયાટિક હાથી અને મહાન એક શિંગડા ગેંડા જેવી પાંચ મુખ્ય પ્રજાતિઓમાંથી ત્રણની સુરક્ષા માટે બનાવાયેલ છે.
• ઉદ્યાનનું લેન્ડસ્કેપ વિવિધ છે જેમાં પટ્ટાઓ, સ્ટ્રીમ્સ, પ્લેટોસ, કોતરો, ઘાસના મેદાનો, પાનખર જંગલો અને પાઈન જંગલોનો સમાવેશ થાય છે.
• આ ઉદ્યાન છોડની 488 પ્રજાતિઓનું ઘર છે.
• આ પાર્કમાં ઘણા યાયાવર પક્ષીઓ પણ છે.
• તેમાં ભારતીય અજગર સહિત સરિસૃપની 25 પ્રજાતિઓ છે. આ પાર્કમાં મગર અને ઘરીયાલ સહિત ઉભયજીવીઓની 7 પ્રજાતિઓ પણ છે.
• વાઘ ઉપરાંત કોર્બેટમાં ચિત્તો પણ છે. અન્ય સસ્તન પ્રાણીઓ જેમ કે જંગલ બિલાડી, ભસતા હરણ, સ્પોટેડ હરણ, સાંબર હરણ, આળસ, ચિતલ, હિમાલયન કાળા રીંછ, લંગુર, રીસસ મકાક, ઓટર્સ વગેરે પણ ત્યાં જોવા મળે છે.
  

source: www.corbettnationalpark.in